روز ۱۳ آبان ۱۳۵۷ را باید یکی از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران دانست؛ روزی که خشم، شجاعت و حضور فعال دانش‌آموزان نه‌تنها پرده‌ی سرکوب وحشیانهٔ رژیم پهلوی
را کنار زد، بلکه توان بالقوهٔ نسل جوان را برای رهبری تحولات بنیادین به نمایش گذاشت. آن روز، هنگامی که گروهی از دانش‌آموزان راهی دانشگاه تهران شدند و با پاسخِ نیروهای سرکوب مواجه گردیدند، به‌سرعت از یک اعتراض محلی فراتر رفت و به نمادی ملی از مقاومت و بهای آزادی تبدیل شد.جنبش دانش‌آموزی در آن دوره فراتر از یک طبقهٔ اجتماعی ساده بود؛ این جنبش محصول سال‌ها تجربهٔ مبارزاتی، آگاهی‌افزایی و پیوند با نیروهای انقلابی بود که نیرویی سازمان‌یافته و پرتلاش در دل مدارس و محافل جوانان ایجاد کرد. تقسیم‌بندی‌های سیاسی و تاریخی هر تحلیلگری ممکن است متفاوت باشد، اما یک حقیقت روشن است: نقش فعال و تأثیرگذاری که دانش‌آموزان در گسترش خواستهای دموکراتیک و سرنگونی دیکتاتوری ایفا کردند، غیرقابل انکار است.
پس از انقلاب، تلاش برای بازنویسی، مصادره یا تحریف رویدادها آغاز شد؛ کسانی که به‌دنبال مشروعیت‌سازی برای اهداف خود بودند، مناسبتها و نمادها را به سود روایت‌های جدید بازتعریف کردند. اما هیچ شیوهٔ سلطه‌گرانه‌ای نتوانست پیوند عمیق نسل‌های انقلابی با آرمان‌های آزادی و عدالت را به‌طور کامل قطع کند. نسل دانش‌آموزانِ انقلابی، در ابعادی وسیع‌تر، در طول سالیان بعد نیز به اشکال گوناگونِ مقاومت، از اعتراضات خیابانی تا فعالیت‌های مدنی، حضور خود را نشان دادند.
امروز نیز تجلی همان پتانسیل انقلابی را در نسل نوین دانش‌آموزان و جوانان می‌بینیم؛ نسلی که خواهان حقوق فردی، آزادی بیان، عدالت اجتماعی و حاکمیت قانون است. تجربه‌های نزدیک‌تر ــ از جمله اعتراض‌های سراسری در سال‌های اخیر ــ نشان داده‌اند که مرکزیت این نسل در شبکه‌های اجتماعی، کانونهای آموزشی و گروههای محلی، عامل تعیین‌کننده‌ای در تحرکات مدنی است. این حضور گسترده نه‌فقط یک نیروی نمادین، بلکه منبعی از ایده‌ها، انرژی و خواست تغییر ساختاری است.
یادآوری شهدای ۱۳ آبان و انعکاس تاریخ واقعی آن رویداد، وظیفه‌ای اخلاقی است تا از یک‌سو احترام به قربانیان حفظ شود و از سوی دیگر نسل‌های تازه به فهمی درست از پیشینهٔ مبارزه‌گری برسند. نقش تاریخ‌نگاری مستقل و حافظهٔ جمعی در مقابل تلاش‌های تحریف‌گرانه، برای پاسداری از میراث مشترک ما حیاتی است.
در پایان، باید تأکید کرد که پیشتازی نسل جوان در مسیر دموکراسی‌خواهی زمانی ثمربخش خواهد بود که بر اصولی همچون احترام به حقوق بشر، نفی خشونت سیاسی، و تشکّل‌یابی مدنی استوار بماند. اگر ۱۳ آبان ۵۷ برای ما درسی دارد، آن درس این است که امید به تغییر پایدار وقتی به نتیجه می‌رسد که با تعهد به قانون، گسترش آزادی‌های مدنی و ساختن نهادهای دموکراتیک همراه باشد — و این باری است که امروز نیز بر دوش نسل‌های جوان و دل‌باخته به آزادی است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر