سرفصل‌های تاریخ ایران
سرفصل‌های تاریخ ایران در صد ساله‌ٔ اخیر چه بود؟ آن وقایعی که هر کدام منجر به ورق خوردن برگی در تاریخ شده و مرحلهٔ جدید آغاز گردید:
تحریم تنباکو و برهم زدن قرارداد استعماری انگلیس در سال ۱۲۷۰
انقلاب مشروطه و پیروزی بر استبداد قاجار به دست ستارخان و باقرخان در سال ۱۲۸۷
ملی کردن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق در سال ۱۳۲۹
قیام ۳۰تیر علیه دیکتاتوری محمدرضا شاه و روی کار آمدن دکتر محمد مصدق در سال ۱۳۳۱
قیام ۱۵خرداد ۴۲که به رگبار بسته شد در سال ۱۳۴۲
قیام و انقلاب ضدسلطنتی در سال ۱۳۵۷
تظاهرات ۵۰۰هزار نفره در تهران، پایان فاز سیاسی در سال ۱۳۶۰
قیام خاموش نشدنی بعد از دیماه ۹۶در سال ۱۳۹۶
وقایع جنگ جهانی دوم و تاثیرات آن در ایران
قسمت دوم از برنامه «راهی که آمدیم»، از جریان این وقایع در جنگ جهانی دوم و تأثیرات آن در ایران آغاز می‌شود و تا آستانهٔ جریاناتی که به ملی شدن صنعت نفت توسط دکتر محمد مصدق انجامید، ادامه پیدا می‌کند.
در سال ۱۳۱۸جنگ جهانی دوم آغاز می‌شود. در این جنگ در یک‌طرف آلمان (هیتلر) و ایتالیا (موسیلینی) و ژاپن قرار داشتند که به دول محور یا متحدان معروف بودند. در طرف دیگر متفقین جای می‌گرفتند. از تیر ۱۳۲۰ یعنی از سال ۱۹۴۱هیتلر لشکرکشی عظیمی را به سمت شو روی شروع کرد. او قسمتهای زیادی از آن را فتح نمود. متفقین پیروزی هیتلر بر شو روی را به‌مثابه شکست خود می‌دیدند. به همین دلیل در پی کمک‌رسانی به شوروی برآمدند. تنها راه رساندن کمک به شوروی، ایران و از طریق بنادر جنوب آن بود. اما رضاخان در این میان به هیتلر متمایل بود. به همین دلیل متفقین با حمله به ایران وارد آن شده و رضاخان را برکنار کردند.
سقوط رضا شاه
سقوط رضا شاه در ایران به‌دلیل آن که حکومت جدید هنوز نتوانسته بود ارکان سرکوب و قدرت خود را بر کشور مستولی کند، منجر به ایجاد فضای باز سیاسی- اجتماعی شد. در همین دوران بود که جریاناتی چون حزب توده شکل گرفتند. هم‌چنین با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، دول استعماری چون انگلیس در اثر جنگ ضعیف شده بودند. این ضعف در کشورهای مستعمره منجر به تحرکات جنبش‌های آزادیبخش شد و جنبش‌های بسیاری شکل گرفت. از جمله چین در سال ۱۳۲۷ از یوغ استعمار خارج گشت.
در ایران اما به‌دلیل خیانت حزب توده و وابستگی آن به شوروی، پتانسیل مردمی نتوانست تغییری ایجاد کند. در آذربایجان فرقهٔ دموکرات که وابسته به شو روی بود اعلام خودمختاری کرد که با پس کشیدن شو روی در مذاکرات قوام السلطنه با مسکو، فروپاشید.
ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر محمد مصدق
در همین فضای باز سیاسی جبههٔ ملی تحت رهبری دکتر مصدق نیز تشکیل شد. دکتر مصدق سرانجام توانست با تلاش‌های بسیار نفت ایران را ملی کند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر